„Przyczółek Grochowski” jest ciekawym osiedlem i warto zainteresować się jego historią,
poznać bliżej architektów i genezę tego miejsca.
„Przyczółek Grochowski” powstał na terenie wsi Gocław w dzielnicy Praga-Południe.
Związany jest ze Spółdzielczością Mieszkaniową „Osiedle Młodych”. W 1957 r. członkowie
Robotniczej Spółdzielni Mieszkaniowej „Osiedle Młodych” rozpoczęli budowę pierwszych
budynków, które usytuowano na terenie „Twierdzy Warszawa”. Dawny Fort XI „A” (obecna
ul. Szaserów, Garwolińska, Szklanych Domów i Wspólna Droga) błyskawicznie zamieniał
się w osiedla mieszkaniowe. Ze względu na tak szybki wzrost zasobów mieszkaniowych
decyzją ówczesnego Stołecznego Związku Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego
dokonano pierwszego administracyjnego podziału. I tak z Robotniczej Spółdzielni
Mieszkaniowej „Osiedle Młodych” w 1970 r. wyodrębniła się SM „Praga”, a w 1982 r.
SM „Gocław-Lotnisko”. W następnych latach powstało dziewięć kolejnych osiedli
zlokalizowanych od Saskiej Kępy po Marysin Wawerski. W 1998-99 r. wyodrębniły się
Spółdzielnie Mieszkaniowe: Grochów, Grenadierów, Międzynarodowa, Ateńska, Szaserów,
Osowska, Ostrobramska, Marysin Wawerski, Zwycięzców i w 2004 r. Przyczółek
Grochowski oraz Waszyngtona. W tym też roku nastąpiła zmiana nazwy RSM „Osiedle
Młodych” na Spółdzielnię Mieszkaniową „Osiedle Młodych”, która swoją siedzibę ma
na ul. Grenadierów. Po podziale Spółdzielnia Mieszkaniowa „Przyczółek Grochowski”
z siedzibą na ul. Ostrzyckiej rozpoczęła samodzielną działalność. Obecnie posiada
ponad 1900 członków, 22 połączone ze sobą budynki mieszkalne, lokale użytkowe,
garaże i klub osiedlowy „Groszek”. Zarząd osiedlem nie jest łatwy, można powiedzieć,
że jest to małe miasteczko, które żyje swoim rytmem na niewielkiej powierzchni.
„Przyczółek Grochowski” jest praktycznie jednym bardzo długim blokiem na planie
zniekształconej, litery M o łącznej długości około 1,5 kilometra. Blok ten wije się wokół
trzech półotwartych podwórek, łamiąc się pod kątem prostym dziewięciokrotnie.
Osiedle zostało zaprojektowane przez Zofię i Oskara Hansenów. Architekci stworzyli
filozofię Linearnego Systemu Ciągłego (LSC), która ogromnie zainteresowała ówczesnych
urbanistów, architektów, socjologów i do dnia dzisiejszego inspiruje wielu twórców.
Projekt osiedla spodobał się również władzom RSM „Osiedle Młodych” i w 1969 r.
powstały pierwsze bloki na ul. Cyrklowej. Budowę zakończono w 1974 r. na ul. Kwarcianej.
Mówi się, że Przyczółek Grochowski jest poligonem doświadczalnym filozofii Hansenów.
Sami mieszkańcy osiedla mają krańcowo różne zdania, jeżeli chodzi o komfort życia na
tym wyjątkowym osiedlu. Jedni bardzo sobie chwalą to miejsce, a drudzy niezbyt są
zadowoleni. Z pewnością otwarte przestrzenie, jakimi są ciągi komunikacyjne tzw. galerie
bardziej sprawdziłyby się w cieplejszym klimacie. Dużym plusem tego osiedla jest to,
że dysponuje szkołą, przedszkolami, żłobkiem, ogólnodostępnym placem zabaw dla
dzieci, kilkoma sklepami, pocztą, apteką, pralnią, restauracją i wieloma innymi punktami
usługowymi, terenami zielonymi umożliwiającymi rekreację i wypoczynek.
Jest kilka ciekawostek związanych z tym miejscem. Osiedle cieszy się zainteresowaniem
ludzi sztuki. Zagrało w filmie Stawiam na Tolka Banana, w serialach 07 zgłoś się,
Bulionerzy i Prokurator oraz w filmach Cześć Tereska, Zero oraz Job,
czyli ostatnia szara komórka i wielu innych. Jedna z ulic nosi historyczną nazwę,
a mianowicie Franciszka Żymirskiego, generała biorącego udział w bitwie pod Olszynką
Grochowską (1830 r.). Na tej ulicy w latach 70-tych mieszkał Bogusław Kaczyński, znany
dziennikarz, publicysta, krytyk muzyczny, popularyzator muzyki poważniej i opery, uznany
za jedną z największych osobowości telewizyjnych XX w. w Polsce.
„Przyczółek Grochowski” jest przedmiotem zainteresowania warszawskich przewodników,
którzy oprowadzają wycieczki po osiedlu. Warto zwiedzić to osiedle i poznać osobliwości
związane z tym miejscem. Zapraszamy.